Antiek aardewerk-steengoed: E-F-G
Antiek-Encyclopedie.nl: Het informatiepunt voor de antiekliefhebber.



Eckernförde

(Sleeswijk) Du. faiencefabriek uit 1765. Karakteristiek is serviesgoed beschilderd met bloemen en schelpvormen in een krachtige blauwe kleur. Merken E of Eckernförde, met datum en naam van de schilder.
.Bronvermelding    |    Top


Écuelle d’accouchée

(Fr.) Wöchnerinnenschüssel.
. Top


Edo- (of Yedo-) periode

(1603-1867) Tijdperk in de Japanse (kunst)geschiedenis, volgend op de Momoyama-periode, waarin de Tokugawashoguns de feitelijke macht in Japan in handen hadden met als hoofdstad Yedo (het latere Edo). Scherpe meningsverschillen met de christelijke missionarissen liepen uit op een breuk: pogingen tot interventie van vreemde mogendheden deden Japan alle deuren sluiten met uitzondering van de factorij op Decima, waar alleen de Hollanders bleven komen en wonen. Het tijdperk was er een van vrede en voorspoed en bloei van alle kunsten, vooral van de keramiek. Deze stond onder invloed van de Koreaanse keramiek uit de Yi-periode. Pottenbakkerijen in Seto, Karatsu en Kyoto (Raku-keramiek).
.Bronvermelding    |    Top


Eikenbladkeramiek

In impasto-blauw en paars geschilderd fond van eikenbladeren, voorkomend op Florentijnse artsenijpotten van majolica.
.Bronvermelding    |    Top


Eisenrotmalerei

(Du.) 18de Eeuwse benaming voor de beschildering van faience in rood opglazuur.
.Bronvermelding    |    Top


Elers ware

(Eng.) Oorspronkelijk het door de gebr. Elers in Staffordshire gemaakte theeserviesgoed van rood steengoed, dat vaak versierd is met opgedrukte reliëfs van bloesemtakjes. Later synoniem met boccaro.
.Bronvermelding    |    Top


Emailkleuren

Zie moffelkleuren.
. Top


Enghalskrug

(Du.) Kruik met ronde buik en nauwe hals, meestal van faience en soms met tinnen deksel. Duitsland, 17de en 18de eeuw.
.Bronvermelding    |    Top


Engobe

Zie Slip- of engobetechniek.
. Top


Erfurt

(Thüringen, Du.) Faiencefabriek, productief in de periode 1717-1792. Produceerde cilindervormige flapkannen met tinnen deksel, Enghalskrüge en beeldjes.
.Bronvermelding    |    Top


Etruria

Firmanaam van de aardewerkfabriek in 1766 door J. Wedgwood en Th. Bentley opgericht in Staffordshire. De naam houdt verband met de toen juist opgekomen Etruskische stijl.
.Bronvermelding    |    Top


Eulenkrug

(Du.) Kruik in de vorm van een uil, waarvan de kop kan worden gebruikt als drinkbeker. Werd van aardewerk gemaakt door Hafner in Neurenberg in het midden van de 16de eeuw. In Engeland zijn soortgelijke kruiken bekend in slipware.
.Bronvermelding    |    Top


Faenza

Italiaanse stad waar al tegen het einde van de 15de eeuw het majolica perfect werd gekopieerd. Zie faience.
.Bronvermelding    |    Top


Faience

Naar de stad Faenza genoemd Italiaans aardewerk, dat onder de naam Faience al snel bekend werd in heel Europa. Het produkt werd onverglaasd gebrand, daarna gemoffeld met lood-tinglazuur en kleuremails, waarna het werd overtrokken met coperta en gebrand. Alleen blauw email versmolt glanzend met het tinglazuur; zonder coperta bleven alle andere kleuren mat. Net als 'majolica' werd 'faience' een eigennaam voor tinverglaasd aardewerk. Op de produkten komen voornamelijk polychrome (veelkleurige) renaissance motieven voor.
.Bronvermelding    |    Top


Faience blanche

Zie Compendiariostijl.
. Top


Faience fine

Fr. benaming voor het Eng. creamware. Het werd vanaf ca. 1760 in Parijs, Chantilly, Lunéville en Creil gemaakt.
.Bronvermelding    |    Top


Faience japonnée

(Fr.) Franse faience van zeer hoge kwaliteit, beschilderd met emailkleuren in de stijl van het Japanse porselein, omstreeks 1760 door J. Chapelle in Sceaux geïntroduceerd.
.Bronvermelding    |    Top


Faience parlante

(Fr.) Keramiek met inscripties in de decoratieve schildering.
.Bronvermelding    |    Top


Faience patriotique

(Fr.) Keramiek met nationale emblemen of met afbeeldingen van historische gebeurtenissen van Frankrijk.
.Bronvermelding    |    Top


Faience patronymique

(Fr.) Gelegenheidskeramiek waarop religieuze afbeeldingen voorkomen met een datum van geboorte, doopsel of andere herinneringsdata.
.Bronvermelding    |    Top


Faience populaire

(Fr.) Aardewerk met emblemen uit de Franse Revolutie.
.Bronvermelding    |    Top


Ferronnerie

(Fr.) Aardewerk met een ornament uit gedreven ijzerwerk van renaissancekrullen en -banden die boven de oppervlakte van het keramiek uitkomen. Omstreeks het midden van de 16de eeuw zag men het voor het eerst op Frans en Nederlands majolica.
.Bronvermelding    |    Top


Flambé-glazuur

Glazuur met grijze en purperen vlekken, strepen en vlammen op opaliserend, blauwe grond, dat voorkomt op Chün yao-typen, maar vooral op Kanton steengoed.
.Bronvermelding    |    Top


Fleur de solanée

(Fr., ouderwetse term v. solanacée, tweezaadlobbige) Keramisch bloemmotief van een nachtschadeachtige bloem dat deel uitmaakte van het polychrome decor van faience, dat ca. 1730 in Alcora en vanaf het midden van de 18de eeuw in Moustiers werd gemaakt. Het motief wordt afgewisseld met bloemguirlandes, fantasiefiguren, dieren of planten.
.Bronvermelding    |    Top


Florentijns majolica

Florence was in de 15de eeuw de belangrijkste fabriek van majolica in Italië. Men ondervond echter wel concurrentie van enkele andere Toscaanse centra, zoals Siena en Arezzo, en vooral van Faenza. De decors van de Italiaanse school van keramiek uit dit tijdvak onderscheiden zich door hun verfijnde zin voor ornamentele stilering, zowel in de interpretatie van de menselijke figuur of van het dier, als in de andere motieven: eikenbladeren, gotisch bladwerk, palmetten, pauwenveren, granaatappels, ranken enz.
.Bronvermelding    |    Top


Flörsheim aan de Main

Bezit een in 1756 door Georg Ludwig Müller gestichte faiencefabriek. De productie omvatte kruiken en serviesgoed in blauwwit en moffelkleuren.
.Bronvermelding    |    Top


Foglie-decor

(v. It. foglia, blad) Veel voorkomende bladdecoratie van 16de eeuws It. majolica.
.Bronvermelding    |    Top


Fond écaille

(Fr. écaille = 1. schub, 2. schildpad, in de zin van grondstof) Een op porselein voorkomend schildpadkleurig fond van schubben waartegen contrasterende motieven in reliëf in goud of zilver werden geplaatst. Het fond écaille komt voor op 16de eeuws Turks aardewerk en kwam in West Europa in zwang op het 18de eeuwse pâte dure-porselein (zie bij porselein).
.Bronvermelding    |    Top


Fond marbré

(Fr.) Zie Solid agate ware.
. Top


Fopkan

(Eng. puzzle jug) Kan van aardewerk met gaatjes langs de bovenrand, zodat drinken op het eerste gezicht onmogelijk lijkt. De oplossing zit in enkele, in de rand aangebrachte tuitjes, die via het oor naar de bodem van de kruik leiden.
.Bronvermelding    |    Top


Fore Street

Soort Lambeth-keramiek, gemaakt in Londen, in de 18de eeuw.
.Bronvermelding    |    Top


Frankfurt

Bezat een van de vroegste en belangrijkste Duitse faiencefabrieken, gesticht in 1666 door Johann Simonet. De fabriek was onder verschillende eigenaars tot ca. 1772 in bedrijf. De eerste producten waren, zoals in Hanau, kennelijk imitaties van Delft, of er werden Chinese modellen uit de late Ming-tijd gekopieerd. In Nederland wordt vaak blauwwitte Frankfurtse faience aangetroffen die voor Delfts wordt aangezien.
.Bronvermelding    |    Top


Fritte of frit

(v. Fr. frire = bakken) Gegloeid en daarbij gesinterd of gesmolten mengsel van glazuurstoffen. Door frit wordt het gebruik mogelijk van in water oplosbare stoffen zoals soda, potas en borax: zij worden daarbij gekoppeld aan materialen zoals kwarts, veldspaat of kaolien en verliezen hun oplosbaarheid. Bovendien worden voor de gezondheid schadelijke stoffen, vooral loodverbindingen, in onschadelijke verbindingen omgezet. Het gebruik van genoemde stoffen en dus van frit is voor glazuren met baktemperaturen beneden 1200°C bijna steeds noodzakelijk.
.Bronvermelding    |    Top


Fuddling cup

(Eng. to fudd = zich bezatten) Snakerij die bestaat uit een stel kroezen die met de oren aan elkaar vastzitten, zodat de enige kans om het vaatwerk zonder morsen te ledigen, bestond uit het onder grote behoedzaamheid zo ver mogelijk leegslurpen van de hele ronde van kroezen.
.Bronvermelding    |    Top


Fulda

(1741-1758) Faiencefabriek in Hessen. De faience uit Fulda behoort tot de mooiste uit Duitsland; karakteristiek is een geschilderd decor van grote bloemen. Tot 1745 was de schilder A.F. von Löwenfinck uit Meissen (zie bij porselein) hier werkzaam. Hij decoreerde met laagvuurkleuren (zie bij porselein) en goud in Chinese stijl, o.a. vazen en terrines, die hij meestal signeerde. Ook onderglazuurdecoratie (zie bij porselein) in blauw met mangaanpaarse contouren komen voor. Vermoedelijk was J.C. Ripp in 1742 werkzaam als meesterpottenbakker.
Merken: wapen van Fulda, initialen van von Löwenfinck (Fv L), en FD of FD boven BS. De Zevenjarige Oorlog maakte in 1758 een einde aan de fabriek.
.Bronvermelding    |    Top


Fulham

Voorstadje van Londen, later opgenomen in het districht Hammersmith, bekend door een daar gevestigde fabriek van steengoed. Gesticht in 1677 door John Dwight (ca. 1637-1703) en voortgezet door zijn nazaten, John Philip en David Elers, oorspronkelijk zilversmeden, die van ca. 1690-1693 als pottenbakkers te Fulham werkten. In 1864 door Bailey gekocht, daarna Fulham-pottery and Cheavin Filter Co. Naast poppen en fraaie portretbustes van steengoed maakte de fabriek vooral gebruiksgoed, variërend van dunne bekers tot zware bierpullen.
.Bronvermelding    |    Top


Garniture de cheminée

(Fr.) Benaming voor een serie van vijf - soms zeven - vazen die dienden ter decoratie van de schoorsteenmantel of als kaststel.
.Bronvermelding    |    Top


Gesmeerd glazuur

In de oven sloeg loodglazuur soms op ander aardewerk neer, waardoor onbedoeld gesmeerd of smeerglazuur ontstond; een lichte, onregelmatige verglazing. In de 18de eeuw werd het wel opzettelijk veroorzaakt.
.Bronvermelding    |    Top


Gesmoord aardewerk

Aardewewerk is poreus en laat vloeistoffen door. Naast glazuren is smoren een mogelijkheid om dit te verhelpen. Bij smoren wordt in de oven rook toegevoerd die de poriën vult en de scherf grijs tot zwart kleurt.
.Bronvermelding    |    Top


Goat-and-bee jugs

(Eng.) Kannen van een rustieke vorm, vanaf 1743 te Chelsea gemaakt. De basis wordt gevormd door twee naast elkaar liggende geiten, het handvat door een tak en de decoratie door bloemen of een vliegende bij. De vorm gaat terug op soortgelijke kannen van zilver; in de 19de en 20ste eeuw ontstonden veel imitaties.
.Bronvermelding    |    Top


Göggingen

(Beieren, 1784-1787) Faiencefabriek die muurtegels en beelden met een dunne, heldere scherf produceerde. Verder schotels in rococo-stijl en nauwhalzige kruiken in hoogvuurkleuren (zie bij porselein) zowel in Chinese als in classicistische stijl.
Fabrieksmerk: Göggingen, voluit of afgekort.
.Bronvermelding    |    Top


Gombroon-aardewerk

Ontleent zijn naam aan de plaats Gombroon (nu Bender Abbas) aan de Perzische Golf, een van de fabrieken van de Engelse Oostindische Compagnie. Dit Perzische aardewerk heeft een ajourversiering, bijv. aan de zijkant van een vaas of kom of op de rand van een schotel, waarvan de openingen zijn opgevuld met een doorzichtig, wit glazuur. In de 17de en 18de eeuw was deze decoratie in India en Europa in de mode; zij werd in de 18de eeuw door de Chinezen geïmiteerd.
.Bronvermelding    |    Top


Gotha

Bezat de oudste Thüringse (zie bij porselein) porseleinfabriek, gesticht in 1757 door Wilhelm von Rotberg. In 1802 werd prins August van Gotha eigenaar en vanaf 1813 E. Henneberg en zijn familie. In tegenstelling tot de andere Thüringse (zie bij porselein) fabrieken zijn de Gotha serviezen, met een enigszins gele porseleinsubstantie, buitengewoon zorgvuldig beschilderd.
.Bronvermelding    |    Top


Gouds plateel

Het bonte sierwerk met Jugendstil- en Art Deco-motieven dat tussen 1900 en 1930 in Gouda werd gemaakt.
.Bronvermelding    |    Top


Graffito

De oudste decoratie bij aardewerk, waarbij een dunne laag slip, - een kleurige leempap - op het ongebakken voorwerp werd aangebracht. In de laag werd een decor gegrift, waardoor de andersgekleurde onderlaag zichtbaar werd. Vanuit het Oosten bereikte deze techniek in de 15de eeuw Italië.
.Bronvermelding    |    Top


Granada-keramiek

Spaans soort aardewerk met een mat glanzend aanzien; de ornamenten zijn geïnspireerd door Mohammedaans vlechtwerk en abstract geometrische decoraties.
.Bronvermelding    |    Top


Grand feu

(Fr.) Hoogvuur, technische benaming in de keramische industrie om de hoge temperatuur aan te duiden, die nodig is om aardewerk (ca. 800-1000°C) en porselein (ca. 1400-1800°C) te kunnen bakken.
.Bronvermelding    |    Top


Grape

Kookpot op drie pootjes, ontwikkeld uit de kogelpot.
.Bronvermelding    |    Top


Grès

(Fr.) Zie steengoed.
. Top


Grès de Flandres of grès Flamand

(Fr.) Foutieve benaming voor steengoed, dat weliswaar in Vlaanderen in grote hoeveelheden wordt aangetroffen, maar in de 16de en 17de eeuw werd geïmporteerd uit Raeren, in die tijd het belangrijkste centrum van steengoed in heel Rijnland.
.Bronvermelding    |    Top


Greybeard

(Eng.) Zie baardman.
. Top


Gubbio

(Umbrië, It.) Middeleeuws centrum van pottenbakkerskunst, vooral bekend om het gouden en robijnrode lusterdecor, afkomstig uit de werkplaats van G. Andreoli.
.Bronvermelding    |    Top

Aardewerk-steengoed alfabetisch gedeelte


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z


. Top

 

 

Visie | Disclaimer | Bronvermelding | Contact | ©2006-2010 Antiek-Encyclopedie.nl