|
|
U bevindt zich hier: Home > Artikelindex > Aardewerk-steengoed > Aardewerk-steengoed-T t/m Z
Talavera de la Reina
Stad in Castilië, Sp. Keramisch centrum vanaf de vroege 16de tot in de 18de eeuw. Het aardewerk vertoont een originele stijl van beschildering; de vormen zijn traditioneel Spaans; de kleuren worden overheerst door groen, kanariegeel, oranje en een intens blauw.
.
| 
Tamba
Jap. keramisch centrum in de prefectuur Hyogo tijdens de Edo-periode. Producten: voornamelijk bruinverglaasde flessen en peperbussen.
. |
T’ang-dynastie
(618-906). Op keramisch gebied was er in deze periode een expansieve groei, met aanvaarding en verwerking van buitenlandse invloeden; een ontvankelijke, energieke en kleurige tijd. Veel vormen verraden Midden- en Westaziatische affiniteiten, vaak afgeleid van metaalvormen. Het kleurenschema van de loodglazuren, waarom het tijdperk zo bekend is, werd sterk verlevendigd en verrijkt met bladgroen, barnsteengeel, diepbruin, donkerblauw, violet, purper en zwart. Technische verbeteringen culmineerden behalve in aardewerk en steengoed van grote charme, ook in het eerste echte witte porselein met veldspaatglazuur(zie bij porselein), een specifiek Chinese vinding, op zijn laatst uit de 9de eeuw, én in de grijzig groene yüeh yao, de voorloper van het celadon(zie bij porselein)van de Sung-dynastie.
. |
Temmoku
Jap. benaming voor Chin. kommetjes met schuinlopende wand op standring, die voor de theeceremonie bestemd waren. Het woord temmoku is afgeleid van de naam van een bergtop T’ien Mu in de provincie Chekiang in China, waarheen Japanse boeddhistische priesters een pelgrimstocht plachten te maken. De daar gebruikte theekommen namen zij mee naar hun land. De temmoku heeft een grijsachtig-zwarte scherf die de eigenschap bezit de hitte van de thee vast te houden, terwijl de buitenkant van de kom koel blijft.
. |
Terracotta
Onverglaasd aardewerk, dat rood tot geel is.
. |
Terre de Lorraine
Onverglaasde keramiek in samenstelling variërend van pijpaarde tot een hard materiaal dat op biscuitporselein(zie bij porselein)lijkt. Dit materiaal werd in Lotharingen gebruikt voor het maken van beelden en beeldgroepen, vooral in Lunéville waar in het midden van de 18de eeuw Cyfflé modelleur was.
. |
Tigerware jug
(Eng.) Kruik met brede buik, van zoutverglaasd steengoed met donkerbruine, ‘getijgerde’ vlekkentekening, verwant met de baardman. Dit steengoed werd in Duitsland gemaakt, maar werd in de 16de eeuw in Engeland dikwijls voorzien van zilveren monturen.
. |
Tinglazuur
Tinglazuur, dat wit en doorschijnend is, bevat als hoofdbestanddelen tin-as en kwarts; het vormt een geschikte ondergrond voor beschilderingen. Het is in de achtste eeuw in het Midden-Oosten ontstaan. Zie Majolica.
. |
Toby jug
(Eng.) Typisch Eng. bierkruiken in de vorm van een meestal zittende, rokende man. De naam en vorm zijn vermoedelijk afgeleid van de gravures naar Toby Philpot, een figuur uit het gedicht van Frances Fawkes ‘The brown jug’.
. |
Toft-ware
Zie Staffordshire.
.
Toledo
In de 15de en 16de eeuw werd hier eenvoudig aardewerk gemaakt, o.a. voorraadpotten (voor het bewaren van graan, olie en water), potdeksels en doopvonten, meestal met mudéjar-motieven versierd. Bovendien werden in Toledo in de 16de eeuw tegeltableaus van zeer hoge kwaliteit gemaakt, beschilderd met bandwerk, mascarons, vruchten rondom medaillons met een religieuze of heraldische voorstelling.
. |
Tortoiseshell ware
Eng.) Hard aardewerk met gelig-witte scherf, overtrokken met een loodglazuur dat ongelijkmatig werd gekleurd met verschillende oxiden (blauw uit kobalt, bruin uit mangaan, groen uit koper), zodat een gevlekt glazuur ontstond, dat aan schildpad (tortoiseshell) doet denken. Werd in Engeland in het midden van de 18de eeuw gemaakt door Whieldon e.a.
. |
Transfer-printing
Zie bat-printing
.
Trapani
(Sicilië) Keramisch centrum waar in de 17de eeuw grof majolica, waaronder veel albarelli, werd gemaakt.
. |
Trofeï, a
(It.) Classicistisch decoratiethema bij aardewerk, bestaande uit afbeeldingen van trofeeën. Decor a trofeï treft men o.a. aan op renaissanceaardewerk uit Castel-Durante, Castelli, Faenza en Palermo.
. |
Trompe l’oeil
Opzettelijk gezichtsbedrog, een decoratie die in porselein begon, maar tijdens de 18de eeuw vooral in plateel werd beoefend. Hierbij werden terrines en schalen gemodelleerd en beschilderd in de vorm van groenten, vruchten, noten en zelfs gevogelte. Op het continent kwam het trompe l'oeil vooral uit Straatsburg, Nevers en Brussel. In Engeland, waar het door veel keramiekfabrieken werd gemaakt, kreeg het de bijnaam cauliflower ware.
. |
Tudor greenware
(Eng.) Aardewerk met reliëfdecoratie dat tegen het eind van de 16de eeuw in Surrey werd gemaakt. De witachtige scherf is bedekt met een groen glazuur. Tot de zeldzame voorwerpen in deze stijl behoren o.a. haardtegels, borden, bekkens en wandapplieken.
. |
Tulip chargers
Zie Blue-dash chargers.
.
Tulpenvaas
Bloemenvaas, met vijf ronde bloemenhouders die waaiervormig zijn aangebracht. Werd in de 17de eeuw in Delft gemaakt; tegen het eind van de 18de eeuw werd dit model gekopieerd in crèmekleurig aardewerk, o.a. in Staffordshire.
. |
Tulp-ornament
Ornament dat onder invloed van de bollenrazernij in Holland in 1636 en 1637 veel voorkomt als geschilderd motief op faience.
. |
Tyg
(Eng.) Grote aardewerk drinkbeker met drie of meer oren, bestemd voor gemeen- schappelijk gebruik. Zeer algemeen in Engeland in de 17de en 18de eeuw.
. |
Tz’u-chou yao
(Chin.) Steengoed uit de grensgebieden van de provincies Honan en Hopei, vooral gemaakt in de Sung- en Yüan-periode. Het heeft een grijze scherf met witte of bruinachtige engobe. Het decor bestaat uit plant- of diermotieven, soms ook mensfiguurtjes, in sgraffiato in de engobe gekrast en met groene of bruine glazuren bedekt. Ook bruinzwarte slipdecoratie en later emaildecoratie onder het glazuur werd toegepast. Onder de producten bevinden zich vooral grotere stukken als wijnkruiken, neksteunen, penseelhouders en vazen.
. |
Urbino
(It.) Was in de 16de eeuw beroemd om zijn majolica, waarvan de bloeiperiode omstreeks 1520 inzet, nadat de pottenbakker Guido Durantino er een werkplaats had geopend; een hoogtepunt betekende de komst van de schilder Nicola Pellipario in 1528.
. |
Valensch werck
Hispano-Moresk goed uit Valencia, met Moorse decors in fraaie kleuren.
. |
Vauxhall
Soort Lambeth-keramiek, gemaakt in Londen van ca. 1690- ca. 1800.
. |
Vermiculé
Een decoratie die tegen het einde van de 18de eeuw door de porseleinfabriek van Sèvres(zie bij porselein) werd geïntroduceerd: een meestal goudkleurig, wormvormig netwerk dat de fondkleur met onregelmatige tussenpozen doorbreekt.
. |
Vögelesdekor
(Du.) Keramisch decor van strooibloemen, bladeren, exotische vogels en stippen dat veel op Ansbach-, Hanau- en Neurenberg-faience voorkomt.
. |
Wapenbord
Sierbord waarvan het centrale motief wordt gevormd door een familiewapen. Stamt uit de Italiaanse renaissance.
. |
Wappenkrug
Zie Landsknechtskrug.
.
Warschau
In 1774 werd in Warschau een faiencefabriek gesticht, bekend onder de naam Belvedere-manufactuur. De produkten zijn meestal in de trant van het door Chinees porselein geïnspireerde, Meissener porselein(zie bij porselijn).
. |
Wedgwood
Naam van een geslacht van pottenbakkers, sinds de 17de eeuw gevestigd te Burslem (Staffordshire). Het familiebedrijf ontwikkelde zich tot de bekendste Engelse aardewerkfabriek.
. |
Wedgwood jaarletters
In 1860 werd, naast het gebruikelijke merk, een systeem van merken in de fabrieken van Wedgwood ingevoerd waarmee jaar, maand en pottenbakker werden aangegeven.
. |
Westerwald
Streek in het Rijnland waar in de 17de eeuw artistiek belangrijk steengoed werd geproduceerd. Dit was te danken aan de vele pottenbakkers uit andere delen van het Rijnland die zich omstreeks 1590 hier vestigden, waardoor de streek al spoedig de bijnaam Kannenbäckerland verwierf. Het Westerwald steengoed is grijs; vroege stukken hebben een blauw glazuur, stukken vanaf het midden van de 17de eeuw een mangaanpaars glazuur. De decoratie werd meestal gestempeld of in Kerbschnitt aangebracht; reliëfdecors komen echter ook voor.
. |
Wiesbaden
(Du.) Faiencefabriek (1770-1795). De productie omvatte o.a. serviesgoed, figuren, apothekerspotten en kruiken. Karakteristiek is de beschildering in familie verte, waarbij de groene decoratie met zwart omrand is.
. |
Willow pattern
(Eng.) Een in Engeland zeer populair pseudo-Chinees decor op aardewerk en porselein, in onderglazuur-transferprinting, bestaand uit een landschapje met een pagode met wilg en bruggetje, meestal met figuurtjes en een tweetal vogeltjes. Th.Turner uit Caughley is hier ca. 1780 mee begonnen, met hulp van Th. Minton.
. |
Wincanton delftware
Tinverglaasd aardewerk, van ca. 1737 tot ca. 1748 in Wincanton, Somerset (Eng.), door pottenbakkers uit Bristol gemaakt.
. |
Winterthur
(Zwitserland) In de 16de eeuw centrum voor Hafnerkeramiek: flapkannen met opgelegde reliëfdecoratie, of met decor van toetsen mangaanpaars of geel fond, grote beschilderde tegels voor de Duitse Kachelofen, ronde kruiken met bladwerkdecor, borden met heraldische motieven of met gestoffeerde landschappen.
. |
Wit Delfts
Onbeschilderd plateel, dat zowel voor sierwerk als voor vaatwerk werd toegepast. Het witte tinglazuur kan roomwit tot blauwig of groenachtig wit zijn en zelfs een roodbruine zweem komt voor. Onder het vaatwerk zijn vooral pudding- en taartvormen, kannen en patelen (vergieten) bekend. De siervoorwerpen, zoals plooischotels, kaststellen, schenkkannen, apothekerspotten en plastieken werden ter verhoging van de glans vaak gekwaart. Delfts wit is meestal niet gemerkt.
. |
Wöchnerinnenschüssel
(Du., Fr. écuelle d’accouchée of écuelle de baptême), kraamvrouwennap. Lijkt op de Nederlandse bagijnenkommen, met twee platte, dikwijls opengewerkte of met reliëfdecor versierde oren en een deksel, die omgekeerd als bord kan fungeren. De vroeg-18de-eeuwse vormen zijn van majolica, zilver of tin, na 1750 ook van porselein; de beschildering vertoont dikwijls toepasselijke taferelen uit bijbel of mythologie.
. |
Wu chin
(Chin.) Zie Mirror black.
.
Würzburg
(Beieren) Faiencefabriek, opgericht door J. C. Geyger, die haar grootste bloei beleefde in de periode van 1775 tot 1780. Serviesgoed werd versierd met landschappen, vergulde rococoranken, guirlandes en strooibloemen.
. |
Zerbst
(Saksen-Anhalt, Du.) Faiencefabriek, gesticht in 1720 met hulp van J. C. Ripp (deze vertrok weer in 1724). De stukken zijn weliswaar uitstekend afgewerkt, maar missen originaliteit en staan sterk onder invloed van Delft en Berlijn.
Merken: Z of Zerbst en/of de merken van de schilders. De faienceproductie (blauwwit en polychroom) werd in 1806 gestaakt; daarna werd verglaasd aardewerk gemaakt. In 1861 werd de fabriek gesloten.
. |
Zogan
Ingelegde keramiek waarvan de techniek in de Koryo-periode door Koreaanse pottenbakkers tot grote volmaaktheid werd gebracht. Het decor werd in de ongebakken klei uitgegrond en vervolgens opgevuld met contrasterende klei of slip, meestal wit of roodbruin van kleur. Het oppervlak werd daarna zorgvuldig gladgeschuurd en vervolgens geglazuurd met bijv. een celadonglazuur(Zie bij porselein) of - bij porselein - met een transparant glazuur. De bruine klei werd onder celadonglazuur(Zie bij porselein) zwart, terwijl het wit juist sterker naar voren kwam. Soms vertonen de randen rondom het inlegwerk een fonkeling, veroorzaakt door het verschil in spanning tussen de verschillende kleisoorten tijdens het bakken. Dit staat bekend als hoseki zogan of juweleninlegwerk.
. |
Zoutglazuur
Steengoedglazuur bij uitstek. Het werd verkregen door tijdens het bakken eenvoudigweg wat zout in de oven te werpen, waardoor sodadampen ontstonden die zich verbonden met het kiezelzuur in de kleimassa. Het harde, doorzichtige zoutglazuur is met de scherf versmolten.
. |
Zwart Delfts
Werd tussen 1670 en 1740 gemaakt in navolging van Chinees famille noire-porselein en wellicht ook van Oosters lakwerk. Zwart Delfts heeft een zwart, donkergroen of donkerbruin fond met polychroom decor.
. |
Aardewerk-steengoed alfabetetisch gedeelte
A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z
.