Antieke Oosterse tapijten: J t/m O
Antiek-Encyclopedie.nl: Het informatiepunt voor de antiekliefhebber.


Jachttapijten

Zie Dieren- en jachttapijten.
. Top


Kabistan-tapijten

Afkomstig uit het noordoostelijk gedeelte van de Kaukasus. Het aantal motieven is vrijwel onbeperkt: over het algemeen hebben de tapijten vijf randen, waarvan de hoofdrand sterren of gestileerde bloemen heeft en de zijranden geometrische motieven. De hoofdkleur is donkerblauw of rood.
.Bronvermelding    |    Top


Karabagh-tapijten

Zuidkaukasische tapijten, ontstaan onder sterke Perzische invloeden, met een hoge, Turksgeknoopte pool en een ketting van wol en katoen; de draadeinden werden alleen aan de onderkant afgeknipt. Het patroon bestaat uit een combinatie van geometrische en bloemenmotieven in roodachtig paars op zwartblauwe of zwarte ondergrond; de bordures zijn versierd met rozetten en rankenmotieven.
.Bronvermelding    |    Top


Karagashli-tapijten

Zeer fijngeknoopte Kuba-tapijten, met een lage, fluweelachtige pool en een karakteristiek patroon van rechthoekige of ruitvormige palmetten en gestileerde voluten in geel en rood. Veldkleur meestal lichtblauw of turkoois.
.Bronvermelding    |    Top


Kashan-, Keshan- of Kechan-tapijten

Afkomstig uit de stad van deze naam in Centraal-Perzië.
.Bronvermelding    |    Top


Kaskai-tapijten

Zie Shiraz-tapijten.
. Top


Kaukasische tapijten

Kaukasische tapijten hebben doorgaans een streng geometrische indeling in vierkant- en ruitvormen. Andere kenmerken zijn nauwelijks herkenbare drakenfiguren, krachtige primaire kleuren, een zeer hoekige lijnvoering en een smalle rand.
.Bronvermelding    |    Top


Kazak

Kaukasische geknoopte tapijten van de niet-klassieke periode tot heden. Stoere compositie met zes- en achthoekige medaillons met lange haakmotieven, in een hoekige tekening.
.Bronvermelding    |    Top


Kelim

Tapijt in vlak weefsel voor meubel- en wandbekleding uit Azië.
.Bronvermelding    |    Top


Kerkhoftapijten, mazarlik- of turbeliktapijten

Turkse bidkleden, speciaal bestemd voor begrafenissen, uit Kula, Ladik, Ghiordes en Kirshehir. Karakteristiek zijn de in de mihrab groepsgewijs opgestelde cipressen.
.Bronvermelding    |    Top


Keshan of Kechan

In deze in Centraal-Perzië gelegen stad en haar omgeving werden in de 16de en 17de eeuw en worden sinds de 19de eeuw tapijten van een buitengewone schoonheid geknoopt. Met een zeer fijne Senneh-knoop zijn de kleurrijke motieven op een rode of blauwe achtergrond aangebracht. Het veldpatroon bestaat hetzij uit een medaillon met ranken en kleine medaillons, dan wel uit ranken en bloemen over het gehele veld. Keshan-tapijten zijn van wol of van zijde; de wollen tapijten zijn op katoen geknoopt, de zijden tapijten op zijde.
.Bronvermelding    |    Top


Kirman-tapjjten

Geknoopte tapijten uit Zuidoost-Iran met een bedrieglijk op zijde gelijkende fijn geknoopte wollen pool. De compositie bestaat uit: medaillons en arabeskenranken, zeer fijne bloemensoorten op vol gestrooid fond, en er worden tere kleuren gebruikt.
.Bronvermelding    |    Top


Kis-Ghiordes

Geknoopt tapijt uit de hoofdgroep van Kleinaziatische vloertapijten van het bidkleedtype. Van eind 17de tot eind 19de eeuw gemaakt. Onderscheidt zich van de Ghiordes-soort door een dubbele mihrab aan boven- en onderkant en is bedoeld voor het gebruik door een meisje.
.Bronvermelding    |    Top


Koeba

Zie Kuba.
. Top


Koerdistan-tapijten

Zie Kurdistan-tapijten.
. Top


Konia-tapijt

Geknoopt tapijt uit de stad Konia en omgeving in centraal Klein-Azië, dat tot de Turkse tapijten wordt gerekend. De tapijten uit de 17de en 18de eeuw hebben doorgaans een fel rode tot blauwe of ivoorwitte grondkleur, waarop de motieven in twee tinten rood, blauw, geel en groen zijn aangebracht. Het veldpatroon bestaat uit boven elkaar geplaatste achthoeken met haakvormige randen of ruiten, waarin gestileerde dieren of bloemen zijn aangebracht; het fond is met dezelfde motieven versierd. De randen zijn versierd met gestileerde anjers en tulpen of zigzagranden, soms ook met Kufi-schrift. Konia-tapijten zijn met de Ghiordes-knoop geknoopt op een wollen of katoenen ketting en wollen pool; 1200 tot 1400 knopen per dm².
.Bronvermelding    |    Top


Kuba of Koeba

(Noord-Kaukasië) Belangrijk centrum voor de vervaardiging en verhandeling van Kaukasische tapijten. Waarschijnlijk ontstonden hier in de 16de en 17de eeuw de bekende drakentapijten. In de 18de en 19de eeuw bereikte de vervaardiging van met Ghiordes-knoop geknoopte tapijten hier een hoogtepunt. De hoofdkleur is donkerblauw of donkerrood, soms beige; het patroon bestaat uit onder elkaar geplaatste stermedaillons of een centraal kruisvormig medaillon; het fond is opgevuld met kleine gestileerde bloemmotieven. De randen vertonen rozetten en ranken met gekartelde bladeren. Tamelijk lage pool, geknoopt van zeer dunne, zijdeachtige wol, met een knoopdichtheid van ca. 1000 tot 1500 knopen per dm².
.Bronvermelding    |    Top


Kufi-schrift

Oudste schriftvorm in de moslimkunst. De naam zou zijn ontleend aan de stad Kufa in Irak. In manuscripten van de Koran, maar ook in de ornamentiek van moskeeën, van tapijten en zelfs op munten treft men het hoekige kufi-schrift aan. In de 11de eeuw wordt het door het meer lopende naskhi-schrift verdrongen; het bleef echter voor inscripties nog tot in de 15de eeuw in gebruik. Men onderscheidt diverse typen van het kufi: het stijve, het gevlochten en het bloeiende kufi.
.Bronvermelding    |    Top


Kula

Turkse tapijten en bidkleden uit de stad Kula en omgeving in West Anatolië. Grondkleuren: rood of blauw, soms crème-kleurig; de motieven zijn in een zacht, rijk geschakeerd kleurengamma gebonden. Bij de bidkleden bestaat het veldpatroon uit een mihrab, geflankeerd door uit bloemenrijen gevormde zuilen. De hoofdrand is versierd met palmetten en bloemenranken.
.Bronvermelding    |    Top


Kurdistan- of Koerdistan-tapijten

Grofgeknoopte wollen en of kameelharen nomadentapijten uit Noordwest-Perzië, ten oosten van Mosoul. Hoofdkleuren zijn bruin, rood en donkerblauw. Het veld bestaat uit grote, in rijen opgestelde bloemen waarvan de kleuren contrasteren met de grondkleur. De tapijten zijn met de Ghiordes-knoop geknoopt met 700 tot 1200 knopen per dm².
.Bronvermelding    |    Top


Ladik-tapijten

Al in de 16de eeuw was de stad Ladik in het zuidoosten van Turkije bekend om haar schitterende bidkleden. De productie bereikte in de late 17de en vroege 18de eeuw haar hoogtepunt. Als grondkleur komt rood het meest voor, daarnaast oranjegeel, crème en (minder) groen. Boven de mihrab is vaak een strook aangebracht met gestileerde tulpen op lange, kaarsrechte stelen (tulpenladiks). De knoopkwaliteit is middelmatig tot fijn, de pool is middelhoog. Materiaal: de ketting is van wol of katoen, de inslag meestal van wol.
.Bronvermelding    |    Top


Lopende-hond-motief

Motief dat is ontleend aan het meander-ornament dat in sterk gestiteerde vorm veel als randversiering bij Turkse tapijten voorkomt.
.Bronvermelding    |    Top


Lotto-tapijten

Turkse tapijten uit de 16de en 17de eeuw, uit de omgeving van Ouchac. De tapijten komen op schilderijen van Lorenzo Lotto voor. Op een dieprode ondergrond zijn in helder geel door elkaar gevlochten hoekige arabesken aangebracht. De bordures zijn versierd met Kufi-schrift, cartouches, wolkenbanden of voluten.
.Bronvermelding    |    Top


Mahal-tapijten

Handelsnaam voor zachte, grofgeknoopte tapijten, die vanaf de 19de eeuw in en rond Arak (West-Perzië) werden gemaakt. Kenmerken: Turks of Perzisch geknoopte wollen pool op katoenen ketting. Talloze patronen. Sprekende kleuren, vooral donkerblauw en diverse tinten rood.
.Bronvermelding    |    Top


Makri-tapijten

Zie Mekri-tapijten.
.Bronvermelding    |    Top


Mamelukkentapijten

Samenvattende benaming voor Egyptische tapijten, ten onrechte ook wel Damacustapijten genoemd (in Damascus werden tapijten verhandeld, niet gemaakt). De tapijten ontstonden in Egypte tijdens de heerschappij van de Mamelukken (1250-1517); de tapijtindustrie nam echter pas een hoge vlucht in de Osmaanse periode na 1517, toen de Turkse invloed op de tapijtvervaardiging merkbaar werd en de patronen van de Turkse Hoftapijtknoperij werden nagevolgd. De tapijten hebben een wollen pool dan wel een pool van wol en zijde; de ketting is van wol en zijde. Kenmerkend is het geometrische patroon. Het middenveld wordt in vierkante velden verdeeld, waartussen kleinere vierkanten met rozetten en sterren of gestileerde planten en bloemmotieven. Vroege tapijten zijn uitgevoerd in warmrood, lichtgroen, lichtblauw en geel; in later tijd werden twaalf kleuren gebruikt. Veldpatroon en randen zijn niet duidelijk van elkaar gescheiden; evenmin is er veel verschil tussen hoofdmotief en versieringsmotieven. Mamelukkentapijten werden tot in de 17de eeuw gemaakt.
.Bronvermelding    |    Top


Meched

Zie Meshed.
. Top


Medaillon-Ouchac

Groot, levendig gekleurd Ouchac-tapijt uit de 16de tot de 18de eeuw, waarvan het middenveld wordt beheerst door een in rood en blauw uitgevoerd medaillonpatroon in Perzische stijl, samengesteld uit een verticale rij ronde medaillons in het midden en een verticale rij ovale medaillons aan weerszijden. Op het donkerblauwe fond gele bloeiende wijnranken of een ruitpatroon van bloemen. Bij de oudste tapijten zijn de randen geornamenteerd met kufi-schrift; bij de latere tapijten met wolkenbanden, palmetten en rozetten. De tapijten werden op grote schaal geëxporteerd en gekopieerd.
.Bronvermelding    |    Top


Medaillontapijten

Zeer grote, rijk gekleurde Perzische tapijten, die in de 16de en 17de eeuw in Noordwest-Perzië werden gemaakt. In het middenveld een groot medaillon, met gekartelde randen tegen een rood, blauw of ivoorwit fond. De vorm van het medaillon is verschillend: rond, stervormig, vierkant, ruitvormig, langwerpig enz. De hoekversiering bestaat dikwijls uit kwartmedaillons, ook zijn wel halve medaillons langs de zijkanten aangebracht. De randen zijn versierd met starre, in elkaar gevlochten meandermotieven. Een wereldberoemd medaillontapijt is het Ardebiltapijt.
.Bronvermelding    |    Top


Mekri-, Makri- of Megri-tapijten

Turkse tapijten die in de 18de en 19de eeuw in de stad Megri of Mekri (nu Fethiye) in Zuidwest-Anatolië gemaakt werden. Doorgaans klein formaat. Tamelijk grof geknoopte wollen pool op wollen ketting, de knoopdichtheid bedraagt 1200 tot 1800 knopen per dm². Meest voorkomende kleuren zijn blauw, oranje, geel en rood. Het middenveld is veelal opgevuld met gestileerde bloemen en sterren binnen een dubbele lijst met gekartelde ruiten.
.Bronvermelding    |    Top


Melas

Kleinaziatisch tapijt met veel heldere kleuren. De grondkleur is rood, blauw of groen, de mihrab wordt door inspringende driehoeken aan de bovenkant vernauwd, de ruimte boven de mihrab is met arabesken op een licht fond opgevuld. In de mihrab hangt een lamp of een bloesemtak. De hoofdrand is breed en in kleinere randen verdeeld. De ketting is van wol of katoen, de pool is van een zachte, soepele wolsoort. De tapijten zijn zeer vast geknoopt. Kenmerkend zijn de gele lijnen aan de zijkanten die ontstaan zijn door de geel geverfde inslagdraden.
.Bronvermelding    |    Top


Meshed of Meched-tapijten

Oude, waardevolle tapijten uit de hoofdstad van de provincie Khorassan Meshed (Oost-Perzië). De grondkleuren zijn rood, blauw of ivoorkleurig. Het veld bestaat uit een stervormig medaillon, of uit Serabent- en Heratimotieven, bloemen, ranken en arabesken.De randen zijn eveneens versierd met bloemen en ranken. De ketting is van katoen, de pool van zachte wol, geknoopt met Senneh-knoop, met een knoopdichtheid van 1200 tot 2000 knopen per dm².
.Bronvermelding    |    Top


Mihrab-tapijten

Gebeds- of bidkleden waarop als centraal motief de mihrab is weergegeven; de moskee-gebedsnis met topgevel. Soms is de nis leeg, dan weer met zuilen door aaneengesloten rijen bloemen gesuggereerd, soms is in de top een hangende olielamp afgebeeld.
.Bronvermelding    |    Top


Mir-tapijten

De mooiste Mir-tapijten werden in en om de stad Mirabad (West-Perzië) gemaakt en worden tot de Serabent-tapijten gerekend. De Mir heeft een kort geschoren, fijngeknoopte wollen pool, met Senneh-knoop op een katoenen ketting en heeft een knoopdichtheid van 3000 tot 5000 knopen per dm². Grondkleur is rood of blauw, het patroon bestaat uit rijen Serabent-motieven, de randen zijn versierd met blauwe Serabent-motieven tussen golvend vlechtwerk op naturelkleurige grond. Later werd voor deze tapijten ook de Turkse knoop gebruikt.
.Bronvermelding    |    Top


Mogol-, Mughal- of Indo-Perzische tapijten

Werden gemaakt in India in het tijdperk van de Groot-Mogol (1556-1658). De kunst van het tapijtknopen werd door sjah Akbar (1556-1605) uit Perzië naar India gebracht. In 1580 werd in Lahore een koninklijke tapijtfabriek gesticht: omstreeks 1600 bestonden ook bloeiende ateliers in Agra, Fathpur en waarschijnlijk ook in Delhi. De industrie werd gesteund en gestimuleerd door de opvolgers van sjah Akbar, sjah Jahangir (1606-1628) en sjah Jahan (1628-1658). De tapijten werden met de Perzische knoop geknoopt van de fijnste kasjmier wol en zijde, soms met goud- en zilverdraad. De beste Mogol-tapijten waren geduchte concurrenten voor de Perzische tapijten uit die tijd, hoewel de tinten minder kleurvast waren. De patronen van de eerste tapijten zijn gebaseerd op de Kirman- en Herat-tapijten, maar al snel werd een eigen, Indiase stijl gevolgd. Mogol-bloemtapijten werden waarschijnlijk gedurende de regering van sjah Akbar in Fathpur gemaakt: de naturalistische, asymmetrische bloempatronen vormen een scherpe tegenstelling met de Perzische behandeling van dit onderwerp. Ook Mogol-dierentapijten - waarschijnlijk van iets later datum - zijn volkomen naturalistisch: landschappen met olifanten, luipaarden, gazellen e.d. zijn vol sprankelend leven. De motieven zijn asymmetrisch, maar wel uitgebalanceerd. Ook hier blijkt duidelijk het verschil met de abstracte Perzische behandeling van de motieven. Een ander kenmerk voor de Mogol-tapijten is de wijnrode grond (een kleur die hij de Perzen niet voorkomt). Mogol-bidkleden zijn meestal lichter van kleur dan de Perzische, waarbij vooral veel roze wordt gebruikt als contrast- en contourkleur. De knooptechniek die hij de beste Mogol-tapijten werd gebruikt is van ongeëvenaarde kwaliteit.
.Bronvermelding    |    Top


Mudjur-tapijten

Turkse geknoopte bidkleden, uit de stad Mudjur en omgeving in Midden-Anatolië. Van alle Turkse bidkleden is de kleurschakering van deze het grootst: een gamma van 11 tot 13 kleuren, waarin kreeftrood, zeegroen, lichtgeel en lichtblauw overheersen. Het veldpatroon bestaat uit een trapsgewijs toelopende mihrab, dikwijls geheel in rood uitgevoerd, geflankeerd door rijen kleine bloemen: de hoekornamenten zijn dikwijls met ibriks gevuld, de ruimte boven de mihrab is met bloemmotieven versierd. De brede bordure is gevuld met uit bloemen samengestelde vierkanten, zodat een tegeleffect ontstaat: de zijranden tonen zigzagranden, sterren of bloemen. De ketting is van wol of geitenhaar, de pool van wol en met de Ghiordes-knoop, met ca. 800 tot 1500 knopen per dm².
.Bronvermelding    |    Top


Mughal-tapijten

Zie Mogol-tapijten.
. Top


Oeshak

Zie Ouchac.
. Top


Ouchac-tapijten

Deze tapijten dragen de naam van hun plaats van herkomst, Ouchac in westelijk Anatolië (Turkije), dat in de 16de en 17de eeuw een belangrijk centrum van tapijtknoopkunst was. De tapijten worden ingedeeld volgens de erin toegepaste motieven. Zo onderscheidt men medaillon-Ouchacs, ster-Ouchacs, Jakrab-Ouchacs, vogeltapijten en witte-fondtapijten. Bij alle soorten domineren de kleuren dieprood en diepblauw. Materialen: katoenen ketting en wollen pool; knoopdichtheid 1000 tot 1800 Ghiordes-knopen per dm².
.Bronvermelding    |    Top

Oosterse tapijten alfabetisch gedeelte


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z


. Top

 

 

Visie | Disclaimer | Bronvermelding | Contact | ©2006-2010 Antiek-Encyclopedie.nl