Antiek goud & zilver: T-U-V-W-X-Y-Z
Antiek-Encyclopedie.nl: Het informatiepunt voor de antiekliefhebber.





Tafelring of porte-plat

(Fr.) Zilveren ring op platvoetjes ter bescherming van het tafelblad tegen de hitte en vochtigheid van borden. Stamt uit het eind van de 17de eeuw.





antiek Goud & zilver | Tafelring

.Bronvermelding    |    Top


Tafelsierstuk

Zie Surtout.
. Top


Tankard

(Eng.) Hoge kruik met deksel, in Engeland veelal in zilver uitgevoerd.
.Bronvermelding    |    Top


Tantalusbeker

Beker waarin een hevel zodanig is aangebracht dat, wanneer de beker vol is, al het vocht van onderen wegvloeit; de hevel is meestal verborgen in een kleine figuur die Tantalus voorstelt. Zodra het water zijn lippen bereikt, stroomt het weg.
.Bronvermelding    |    Top


Taste-vin

(Fr. wijnproever) Ondiep bakje van gedreven of onbewerkt zilver of van tin, voorzien van een of twee handvatten, door keurmeesters gebruikt om de wijn te proeven. Werd in Europa vanaf de middeleeuwen gemaakt, maar de oudste bewaard gebleven exemplaren stammen uit de 17de eeuw.
.Bronvermelding    |    Top


Tazza

(It. kop, schaal) Glazen, gouden of zilveren drinkschaal met wijde, ondiepe kelk met stam en voet, of rechtstreeks op de voet gemonteerd. De kelk is plat of licht gewelfd, met of zonder rand. Deze vorm komt in de 16de eeuw veel voor bij de Venetianen en wel in cristallo of gekleurd glas, dikwijls in combinatie met email en verguldsel. In de late 16de en 17de eeuw werd de tazza met diamantgravering versierd. De vorm verspreidde zich met de façon de Venise snel door heel Europa. De Nederlandse tazze zijn bijzonder fraai: met gedreven mythologische, bijbelse of andere voorstellingen, uitvoerig gedecoreerd met repoussé-werk en aan de binnenkant versierd met een ronde, gedreven plaquette.
.Bronvermelding    |    Top





Terrine, soupière of soepterrine

(Fr.) Grote, brede en diepe kom van zilver, porselein of aardewerk, in gebruik vanaf het begin van de 18de eeuw.






antiek Goud & zilver | Terrine

.Bronvermelding    |    Top




Theeketel

Klein keteltje van zilver of plate, waarin het theewater verwarmd werd, en waarvan de vormontwikkeling die van de theepot volgt. De eerste exemplaren die ca. 1690 verschijnen, werden op de bestaande tafelkomfoortjes geplaatst; later vormde het onderstel één geheel met de ketel (bouilloire). Een variant is de sinds 1760 opkomende classicistische thee-urn met kraantje.


antiek Goud & zilver | Theeketel

.Bronvermelding    |    Top


Theeschepje

Zilveren lepel met korte steel, in gebruik vanaf laatste helft 18de eeuw. De lepelbak is dikwijls uitgevoerd in de vorm van een schelp of een blad.
.Bronvermelding    |    Top


Thistle cup

(Eng.) Schotse drinkkroes met wijde rand, gewelfde romp en oor, beide versierd met geappliqueerde ornamenten in de vorm van een lepelsteel. De vorm doet aan die van een distel denken. Werd vanaf het eind van de 17de eeuw gemaakt.
.Bronvermelding    |    Top


Toreutiek

(Gr. Toreuein = ciseleren) De kunst van het aanbrengen van drijfwerk in edel metaal.
.Bronvermelding    |    Top


Trinkschiff

(Du.) Verguld zilveren bokaal uitgevoerd in de vorm van een fantastisch, getuigd en bemand zeilschip. Er bestaat een type op voet, (in Frankrijk nef geheten) en een dat op vier wielen rijdt. Het laatste is voorzien van een bol zeil en een als boegkanon vermomde drinktuit; het behoort tot de snakerijen uit de 17de eeuw.
. Top


Trinkspiel

Mechanische surprisebokaal in dierengedaante, die men op tafel kon laten rondrijden. Pas nadat de kop was afgelicht, bleek dat men er uit kon drinken.
.Bronvermelding    |    Top


Triton

In de Griekse mythologie zoon van Poseidon; wordt voorgesteld als een krachtig gebouwde man met baard. Zijn lichaam eindigt in een enkelvoudige of dubbele vissenstaart. In de kunst van de barok treft men vaak groepen tritonen en nereïden aan.
.Bronvermelding    |    Top


Tulpenbeker

Onversierde vaas met ronde bodem en wijde, trechtervormige hals. De grootste verspreiding is langs de Rijn.
.Bronvermelding    |    Top


Tulp-ornament.

Veel voorkomend motief op 17de eeuws zilver.
.Bronvermelding    |    Top


Tumbler

(Eng.) Klein, rond, zilveren drinkbekertje zonder voet, met een zware, naar buiten toe afgeronde bodem die het omvallen onmogelijk maakte; 17de en 18de eeuw, voornamelijk Engels. De bekers zijn meestal onbewerkt, sommige gegraveerd. Behoorde waarschijnlijk oorspronkelijk bij reisnecessaire.
.Bronvermelding    |    Top


Tweede keur

Stelden de Zuidelijke Nederlanden al in 1603 algemene regels vast voor het aangeven van het gehalte, in 1663 volgden de staten van Holland en Westfriesland met uniforme regels. Hierbij werd 'eerste' of 'groot' keur gesteld op 934, 'tweede' of 'klein' keur op 833. Het 'eerste' of 'groot' keur moest aangeduid worden met de provinciale leeuw, het wapen van Holland met de klimmende leeuw.
.Bronvermelding    |    Top


Veerpatroon of verenrand

Gegraveerde randversiering van zilveren borden en schalen, bestaande uit fijne, schuine streepjes. Tweede helft 18de eeuw.
. Top


Vergulden

Door dompeling werd goudamalgaan op het werkstuk aangebracht, dat vervolgens in het vuur werd verhit. Het kwik verdampte en een goudlaagje bleef achter. De kwikdampen die hierbij vrijkwamen waren zeer schadelijk voor de gezondheid en rond 1830 werd deze werkwijze overal verboden.
.Bronvermelding    |    Top


Vermeil

(Fr., Eng. Ormolu) Verguld zilver of koper. Oorspronkelijk alleen gebruikt voor vuurverguldsel van rode tint, zoals in Frankrijk in de 18de eeuw erg in de mode was.
.Bronvermelding    |    Top


Verseuse

(Fr.) Chocoladekan of koffiekan met houten oor of horizontaal handvat, dat dwars op de gietrand staat. Een zeer vroeg, conisch model van theepot heeft eveneens een dwarsstaand oor.
. Top


Vleesschotel

Grote, zilveren schaal, die sinds de middeleeuwen in gebruik was voor het serveren van vlees of vis. De oudste bewaard gebleven exemplaren dateren uit de 17de eeuw. De schotel is meestal ovaal, met onbewerkte vlakke rand, waarlangs een sierrand is aangebracht. In het begin van de 19de eeuw werd de zilveren schotel voor dagelijks gebruik verdrongen door de porseleinen schotel.
. Top


Vrijmetselaarsdoos

Engelse snuifdoos van zilver of verzilverd materiaal, voorzien van ingegraveerde vrijmetselaarssymbolen. Komt vanaf het eind van de 18de eeuw voor.
.Bronvermelding    |    Top


Vuurvergulden

Zie vergulden
. Top


Waterblad

Enigszins gerekt, hartvormig, gestileerd blad als ornament van lijsten; veel voorkomend in de zilversmeedkunst van de late 18de eeuw.
.Bronvermelding    |    Top


Willkomm

Zie Gildenbokaal
. Top


Wöchnerinnenschüssel

(Du., Fr. écuelle d’accouchée of écuelle de baptême) Kraamvrouwennap die lijkt op de Nederlandse bagijnenkommen, met twee platte, dikwijls opengewerkte of met reliëfdecor versierde oren en een deksel, die omgekeerd als bord kan fungeren. In Frankrijk en Duitsland bestond van de 15de tot de 18de eeuw het gebruik om de kraamvrouw een traktatie in een versierd schaaltje te geven, aan welk gebruik deze napjes hun naam ontlenen.






antiek Goud & zilver | Wöchnerinnenschüssel

.Bronvermelding    |    Top


Wijnkoeler

Vaatwerk met twee handvatten van zilver, goud of verguld zilver, op lage voet of pootjes. Diende om een fles wijn koel te houden. Krater-, urn- of kuipvormig; meestal met losse binnenwand, soms op blad. In Europa in gebruik vanaf het eind van de 17de eeuw.
.Bronvermelding    |    Top


Wijnproever

Zie Taste-vin.
. Top








Zegeltoplepel

(Eng. Seal-top spoon) Zilveren, koperen of tinnen lepel met een plat schijfje als eindornament op de steel. Internationaal in gebruik van midden 15de t/m 17de eeuw.


antiek Goud & zilver | Zegeltoplepel

.Bronvermelding    |    Top


Zilveren speelgoed

Werd vooral vanaf de 18de eeuw gemaakt. Veelal huishoudelijke voorwerpjes en meubeltjes voor poppenhuizen en poppenkamers. Ze werden bijzonder fraai uitgevoerd, zowel gedreven als gegoten. Waren ook toen al zeer kostbaar.
.Bronvermelding    |    Top


Zilverkas

Oudhollandse term die zowel op een vitrinekast voor zilver als op een zilverwinkel betrekking kan hebben. In aansluiting hierop werd de eigenaar van een zilverwinkel tot in het begin van de 18de eeuw ‘kashouder’ genoemd.
. Top


Zoutvat

Aan tafel nam het zoutvat in de middeleeuwen een belangrijke plaats in; het vervulde naast zijn eigenlijke ook een symbolische functie. Het grote, ceremoniële zoutvat stond vóór de heer des huizes of vóór de eregast op tafel; hieruit werden kleinere zoutvaten gevuld. Tegen het eind van de 17de eeuw werd het een zuiver gebruiksvoorwerp. Het bleef echter open en kreeg nooit de vorm van een strooier. Vooral klosvormen kwamen toen voor en tijdens het rococo ook schelpvormen op pootjes. Kort voor 1800 kwamen ronde en ovale zoutpothouders in de mode; deze waren ajour bewerkt en droegen een blauw-glazen binnenbakje.
.Bronvermelding    |    Top

Goud & zilver alfabetisch gedeelte


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z


. Top

 

 

Visie | Disclaimer | Bronvermelding | Contact | ©2006-2010 Antiek-Encyclopedie.nl